Inwentaryzacja zabytkowego drzewostanu

Ochla, dnia 30 marca 2011 r.

Szanowny Pan
Mariusz Zalewski

Wójt Gminy Zielona Góra

ul. Generała Jarosława Dąbrowskiego 41
65-021  Zielona Góra

Wniosek o wykonanie profesjonalnej dokumentacji dendrologicznej wyróżniających się drzew w Ochli i objęcie ich ochroną prawną w formie ustanowienia zabytków przyrody.

Nawiązując do strategii Gminy koncentrującej się w dużym stopniu na rozwoju turystyki i ochronie środowiska, powołując się na Ustawę o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880), a w szczególności jej fragmentu w brzmieniu: „Ustanowienie pomnika przyrody, …, następuje w drodze … uchwały rady gminy…”), zwracamy się z prośbą o wykonanie profesjonalnej dendrologicznej dokumentacji i objęcie ochroną prawną podanych w poniższej tabeli obiektów przyrodniczych na terenie wsi Ochla. Obiekty te wyróżniają się: gatunkowo (rzadkość występowania w sołectwie, np.: platan, wiąz, dąb bezszypułkowy), wiekowo (wiek większości drzew przekracza 150-200 lat, niektóre zaś mogą mieć300 a nawet więcej), rozmiarowo (np. niektóre dęby, choćby ze względu na swój obwód w pierśnicy, już dawno – zgodnie z ustawą – powinny być oznaczone jako pomniki przyrody), funkcjonalno-estetycznie (np. aleja 22 lip przy ul. Żagańskiej, aleje i park przypałacowy, aleja przy ul. Makuszyńskiego), historycznie (np. posadzona w 1787 roku przez ówczesnego sołtysa Jachmana przy drzwiach nieistniejącego już kościoła ewangelickiego lipa).

Obiekty przyrodnicze są obecnie jednym z głównych celów turystyki na terenie naszej Gminy, turystyki połączonej jednocześnie z rekreacją, będącą udziałem także samych mieszkańców Gminy. Wyróżnione kompleksy drzew jak i te występujące samotnie, po ich stosownym oznaczeniu, zostaną włączenie w istniejące i projektowane w Ochli szlaki turystyczne. Pielęgnacja drzew objętych ochroną może stanowić praktyczną lekcję przyrody i ochrony środowiska, dla dzieci ze Szkoły Podstawowej w Ochli. Wśród mieszkańców wsi planowany jest także konkurs na ustalenie nazw dla poszczególnych drzew pomników przyrody. Istnienie tego typu zabytków, szczególnie zaś ich wiekowość, jest niewątpliwie czynnikiem integrującym lokalną społeczność, która mając świadomość ich istnienia – jako niemych świadków historii, uświadamia sobie także ciągłość i spójność pomiędzy dawną, a dzisiejszą Ochlą, pomiędzy jej dawnymi a współczesnymi mieszkańcami.

Niestety tych szczególnie ciekawych okazów przyrodniczych z roku na rok jest coraz mniej. Ich ubytek jest wynikiem nie tylko naturalnych procesów biologiczno-środowiskowych, ale też często bezmyślnej, a nawet celowo dewastacyjnej działalności człowieka. W ciągu minionych ok. 3,5 roku od czasu sporządzenia niniejszego inwentarza (styczeń i luty 2007 roku), niektóre z opisanych tu drzew zostały już ścięte.

Proponowane obiekty do objęcia ochroną:

Lp.	Obiekt	Obwód w pierśnicy	Opis	Położenie
1.	Dąb szypułkowy (Quercus robur)	273 cm	Drzewo wolnostojące przy mokradle.	Zachodnia strona ul. Zielonogórskiej ok.50 mna północ od wylotu ul. Św. Huberta.
2.	Dąb szypułkowy (Quercus robur)	358 cm	Drzewo wolnostojące, obok grupa 6 innych mniejszych dębów.	Wschodnia strona ul. Zielonogórskiej, naprzeciw wylotu ul. Św. Huberta.
3.	Grupa 3 dębów szypułkowych (Quercus robur)	323 cm(środek rozwidlenia drogi),331 cmi290 cm.	Pierwsze drzewo wolnostojące, dwa pozostałe przy lasku.	Wylot ul. Św. Huberta do ul. Zielonogórskiej.
4.	Aleja ok. 10 dębów szypułkowych (Quercus robur)	Największe to:297 cmi300 cm	Grupa dębów przy nie funkcjonującej leśnej drodze do basenu.	Ul. Zielonogórska, południowo-wschodnia strona drogi pomiędzy bramą Skansenu, a przystankiem autobusowym przy basenie.
5.	Grupa 3 dębów(Quercus)	po ok.250 cm	Grupa dębów w zadrzewieniu przy strumieniu.	Ul. Muzealna, teren Skansenu przy bramie głównej.
6.	Dąb(Quercus)	325 cm	Drzewo wolnostojące.	Ul. Zielonogórska, przy zachodnim wylocie ul. Łasaka.
7.	Aleja ok. 45 drzew głównie lipy drobnolistne (Tilia cordata)	od ok. 100 do ok.230 cm	Cmentarna aleja w kształcie krzyża, w obrębie starszej części cmentarza.	Cmentarz pomiędzy ul. Zielonogórską, a ul. Sportową.
8.	Dąb szypułkowy(Quercus robur)	ok. 410-430 cm	Samotny uszkodzony dąb. Pomiar utrudniony przez znajdujący się przy nim skład drewna.	Ul. Zielonogórska, na granicy pomiędzy północno-zachodnią częścią działek nr 43 i 45, przy ul. Zielonogórskiej (dojście od strony dzwonnicy ewangelickiej – ok.75 mna wschód).
9.	2 dęby szypułkowe (Quercus robur)	287 cmi228 cm	Drzewa wolnostojące.	Pl. B. Błyskoszowej, przy kapliczce.
10.	Lipa drobnolistna (Tilia cordata)	245 cm	Drzewo zostało zasadzone w 1787 roku przez ówczesnego sołtysa wsi Jachmana, przy wejściu do nieistniejacego już dziś koscioła ewangelickiego.	Pl. B. Błyskoszowej. Na stoku pomiędzy kapliczką, a dzwonnicą ewangelicką.
11.	Grupa 10 dębów szypułkowych (Quercus robur)	m.in.: 330 cm,322 cm,307 cm,252 cm	Pozostałości parku nieistniejącego już kościoła ewangelickiego. Na drzewach ślady prób cięcia piłą motorową.	Rejon Pl. B. Błyskoszowej. Wzniesienie przy dzwonnicy ewangelickiej.
12.	Kasztanowiec(Aesculus)	265 cm
13.	Topola (Populus)Drzewo ścięte w 2008 r.	466 cm	Dwa zrośnięte do wysokości ok. 2 m drzewa.	Ul. Św. Jadwigi Śląskiej. Na skarpie pomiędzy kościołem a drogą.
14.	Dąb szypułkowy (Quercus robur) Zabytek przyrody od 2009 r.	510 cm	Uwidoczniony już jako duże drzewo na rycinie F. B. Wehrnera z lat 1744-1755. Obok znajduje się nieco mniejszy dąb oraz pień po trzecim już ściętym.	Ul. Górna. Przed wejściem do dworu.
15.	Dąb(Quercus)	Prawdopodobnie ponad300 cm(brak dojścia – teren prywatny)	Obok niego pień po ściętym dębie o obwodzie zapewne ponad350 cm.	Ul. Ks. Wł. Terlikowskiego 7. Na prywatnej posesji.
16.	Dąb szypułkowy (Quercus robur)	470 cm	Aleja zdewastowana, częściowo już wycięta.	Wylot ul. Dębowej do ul. Ks. Wł. Terlikowskiego.
17.	Aleja ok. 20 drzew, głównie dęby.	m.in.318 cm,280 cm		Wschodnia strona ul. Dębowej.
18.	Aleja 22 lip(Tilia)	m.in.: 380 cm,303 cm,295 cm,233 cm	Aleja drzew przydrożnych ze schyłku XVIII w.	Ul. Żagańska, wzdłuż jej północnej strony, pomiędzy nr10 anr 29.
19.	Aleja 10 dębów szypułkowych (Quercus robur)	pierwszy z lewej280 cm, pierwszy z prawej320 cm(patrząc na pałac od ul. Zacisze)	Aleja przypałacowa (podjazd pod pałac) złożona z 5 drzew po lewej i 5 po prawej stronie drogi, wiekowo z tego samego okresu (prawdopodobnie schyłek XVIII w.), każdy z obwodem około300 cm.	Ul. Żagańska – aleja od ulicy do pałacu.
20.	Park z ponad 60 drzewamiróżnychgatunków.	m.in. dęby: 340 cm, 327 cm, 300 cm, 296 cm; lipa: 320 cm	Przypałacowy park założony u schyłku XVIII w. (zapewne na miejscu starszego, sięgającego może nawet XVI w.). Mocno zdewastowany w wyniku wieloletniej rabunkowej wycinki drzew.	Od ul. Zacisze po teren wokół parkowego stawu.
21.	Platan(Platanus)	405 cm
22.	Aleja około 45 drzew, głównie dęby szypułkowe (Quercus robur)	m.in.: 375 cm, 368 cm,339 cm,255 cm	Zdziczała i dewastowana rabunkową wycinką drzew aleja. Część przypałacowego. Zwana przed 1945 rokiem „Aleją Hrabiny Lastbern”	Aleja biegnąca od parkowego (przypałacowego) stawu, pomiędzy polami w kierunku południowym na Jeleniów (równolegle do ul. Łąkowej)
23.	Wiąz(Ulmus)	320 cm
24.	Dąb(Quercus)	ok.300 cm	Drzewo wolnostojące (brak bezpośredniego dojścia – teren prywatny).	Przy pn. części ul. Łąkowej, ale na terenie prywatnej działki podległej ul. Zacisze 18.
25.	Dąb(Quercus)	ok. 350 cm	Drzewo wolnostojące (brak bezpośredniego dojścia – teren prywatny).	Ul. Zacisze 4 (teren prywatny).
26.	Dąb bezszypułkowy (Quercus petraea)	245 cm	Drzewo wolnostojące.	Ul. Osiedlowa w rejonie wylotu projektowanej ul. Oazowej.
27.	Aleja ponad 100 drzew, głównie olchy, dęby, lipy…	m.in. dęby:265 cm,250 cm	Drzewa przydrożne w różnym wieku i stanie. Jedyna tego typu aleja na terenie Ochli.	Ul. Osiedlowa od skrzyżowania przy sosnowym lasku (nieopodal projektowanej ul. Daktylowej), po Osiedle Dworskie i dalej przedłużeniem ul. Osiedlowej w kierunku rzeki Śląska Ochla.
28.	Aleja 8 dębów  (Quercus)	od258 cmdo285 cm	Pozostałości przydrożnej alei dawnego folwarku.	Osiedle Dworskie.
29.	Dąb(Quercus)	ok.300 cm	Drzewo wolnostojące.	Północna część działki przy ul. Kożuchowskiej 32. Teren Lasów Państwowych.
30.	2 akacje Drzewa ścięte w 2009 r.	265 cm i 305 cm	Ostatnie drzewa z akacjowej przydrożnej alei.	Ul. Kożuchowska 15, północna strona drogi.
31.	Dąb(Quercus)	286 cm	Drzewo wolnostojące, na wzniesieniu.	Ul. Młyńska 2 (tzw. Górka Stefanka)
32.	Dąb szypułkowy (Quercus robur)	265 cm	Drzewo wolnostojące.	Ul. Sosnowa 9, północna strona drogi.
33.	Aleja 10 dębów szypułkowych (Quercus robur)	m.in.: 368 cm (nr 4 – licząc od leśnej drogi),286 cm (nr 6),282 cm (nr 10)	Rosną w jednym rzędzie na stoku skarpy.	U wschodniego wylotu ul. K. Makuszyńskiego, rejon dawnych ochlańskich winnic, niedaleko lasu.
34.	Dąb(Quercus)	247 cm	Drzewo wolnostojące.	Pomiędzy przedłużeniem ul. Leśnej i jej zabudowaniami nr 28.
35.	Aleja z 6 świerkami (Picea)i 2 dębami (Quercus).		Drzewa rosną przy szlaku turystycznym.	Wschodnie przedłużenie ul. Leśnej.
36.	Aleja z kilkunastoma dębami (Quercus).		Drzewa rosną przy dawnym sztucznym korycie rzeczki, zasilającej położony w pobliżu młyn.	Początek alejki nad ul. Młyńską, koniec przy ul. K. Makuszyńskiego, gdzieś w połowie jej odcinka.

W załączniku lista pozostałych wnioskodawców wspierających projekt, mapa lokalizacji oraz zdjęcia wybranych obiektów z powyższej tabeli.

Pozostając z wyrazami szacunku,
autorzy projektu i wstępnej inwentaryzacji:

     prof. dr hab. Leszek Jerzak                                          mgr inż. Paweł Szymon Towpik

Dziekan Wydziału Nauk Biologicznych                             Kierownik Ośrodka Badań Genealogiczno-Heraldycznych |
i Kierownik Katedry Ochrony Przyrody                                                        i Regionalnych ”HISTORIAE” w Ochli

Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Mieszkaniec wsi Ochla.

GALERIA  DRZEWOSTANU: